viernes, 22 de julio de 2011

Rimas consonantes en los Siglos de Oro - y 7

De -orden al final del estudio


-orden (2/2) desorden, orden.

-ores (17/29) amores(6), ardores(2), candores, cantores, colores, dolores, errores, esplendores, favores(2), flores(6), loores, mejores, olores(2), pastores, saltadores, temores, veladores.

-oria (5/27) ejecutoria, gloria(10), historia(2), memoria(8), victoria(6).

-orio (2/2) notorio, Purgatorio.

-oro (8/23) adoro, coro(2), decoro(2), lloro(2), moro(2), oro(7), tesoro(5), toro(2).

-os (4/4) Dios, dos, tos, vos.

-osa (34/55) acosa, airosa, amorosa, belicosa, bulliciosa, codiciosa, cosa(4), desdeñosa(2), dichosa, enojosa(2), espantosa, esposa, famosa(2), gozosa, hermosa(7), hojosa, lastimosa(3), luminosa, olorosa, piadosa, poderosa, polvorosa, pomposa, ponzoñosa, preciosa, presurosa(2), quejosa, reposa, rosa(6), sabrosa, Sosa, temerosa(2), tenebrosa, venturosa.

-osas (7/7) hermosas, medrosas, osas, raposas, rosas, temerosas, venenosas.

-oso (36/46) alevoso, animoso, asqueroso, caluroso, costoso, deleitoso(2), desdeñoso, dichoso(2), dudoso, enojoso, envidioso(2), esposo, famoso, forzoso, furioso, generoso(2), glorioso, hermoso, honroso, impetuoso, medroso, Nemoroso, numeroso, oso, peligroso(2), poderoso(2), presuroso, receloso, reposo(5), riguroso, sabroso, temeroso, tempestuoso, velloso, venturoso, vicioso.

-osos (12/12) amorosos, enojosos, envidiosos, hermosos, licenciosos, nemorosos, piadosos, rabiosos, sabrosos, sonorosos, temerosos, virtuosos.

-ota (2/2) bota, gota.

-oto (5/6) ignoto, Noto, piloto(2), remoto, roto.

-oz (3/3) atroz, veloz, voz.

-oza (4/6) alboroza(2), coroza, goza(2), moza.

U

-ube (2/2) nube, sube.

-ubio (3/3) Danubio, diluvio, Vesubio.

-ubre (4/7) cubre(2), descubre(2), encubre, o(c)tubre(2).

-ud (2/2) salud, solicitud.

-uda (5/6) acuda, ayuda, desnuda, duda(2), muda.

-udo (8/16) agudo(2), cornudo(2), desnudo(5), escudo, mudo(2), pudo(2), rudo, tartamudo.

-ulpa (2/2) culpa, disculpa.

-ulso (2/2) mulso(muslo), pulso.

-ulto (3/3) insulto, oculto, tumulto.

-uma (5/6) consuma, espuma, pluma, presuma, suma(2).

-umas (2/2) espumas, plumas.

-umbre (3/7) cumbre(3), lumbre(2), muchedumbre(2).

-una (9/15) alguna(2), colu(m)na, cuna(2), fortuna(3), importuna, luna(3), Osuna, repu(g)na, una.

-unas (2/2) cunas, lagunas.

-undo (4/12) fundo, mundo(6), profundo(4), segundo.

-uno (6/8) alguno, ayuno, consuno, importuno, oportuno, uno(3).

-unto (6/12) barrunto, contrapunto, difunto, junto(4), punto(4), trasunto.

-ura (26/61) altura, apresura(2), armadura, cordura, cura(2), desventura(3), dura(7), espesura(4), figura(3), hartura, hermosura(7), llanura, locura(2), madura, Natura(3), oscura(4), perjura, pintura, postura, procura, pura(3), segura(2), sepultura, tristura, ventura(6), verdura.

-uras (5/5) aventuras, espesuras, locuras, oscuras, verduras.

-uro (6/10) conjuro(2), duro(2), figuro, muro(2), oscuro, seguro(2).

-uros (4/7) duros, muros, puros(2), seguros(3).

-usa (2/2) musa, usa.

-uso (2/2) confuso, puso.

-usto (5/14) augusto, gusto(5), injusto(2), justo(4), robusto(2).

-ustos (2/2) injustos, robustos.

-uto (3/3) bruto, fruto, tributo.

-uyes (3/3) destruyes, huyes, rehúyes.

-uyo (3/3) destruyo, suyo, tuyo.

-uyos (2/4) suyos(2), tuyos(2).

Algunas estadísticas.- Las palabras más usadas en la rima para el conjunto estudiado son:

1. día …… 18 veces, Garcilaso, fray Luis de León, Juan de la Cruz y otros.

2. cielo …. 15 veces, Garcilaso, fray Luis de León, Fdo. de Herrera y otrs.

3. muerte . 14 veces, Garcilaso, Teresa de Jesús, Gutierre de Cetina y otrs.

4. vida ….. 14 veces, Garcilaso, Teresa de Jesús, fray Luis de León y otrs.

5. tierra … 11 veces, Garcilaso, H. de Mendoza, fray L. de León y otrs.

6. frente ... 10 veces, Garcilaso, Fdo. de Herrera, Fdez. de Andrada y otrs.

7. gente … 10 veces, Garcilaso, fray L. de León, H. de Mendoza, y otros.

8. gloria 10 veces, Sanchez de Badajoz, Garcilaso, H. de M., Fdo. de H.

9. fuerte … 9 veces, Garcilaso, Teresa de Jesús, Fdez. de Andrada y otrs.

10. mía …… 9 veces, Juan Boscán, Garcilaso, Juan de la Cruz y otros.

11. suelo . 9 veces, fray L. de León, Fdo. de H., Baltasar del Alcázar y otrs.

12. suerte . 9 veces, Garcilaso, Gutierre de Cetina, Fdez de Andrada y otros.

Las rimas más frecuentemente usadas de entre las que constituyen el conjunto estudiado fueron:

1 –ado se aplicó 167 veces.

2 -ía se aplicó 115 veces.

3 -ido se aplicó 112 veces.

4 -ente se aplicó 94 veces.

5 -ada se aplicó 83 veces.

6 -ento se aplicó 72 veces.

7 -ero se aplicó 71 veces.

8 -elo se aplicó 65 veces.

9 -ura se aplicó 61 veces.

10 –ida se aplicó 55 veces.

11 –osa se aplicó 55 veces.

12 –era se aplicó 54 veces.

Y esto es todo cuanto se me ocurre deducir del presente estudio de las Rimas consonantes de los Siglos de Oro.

FIN DEL ESTUDIO

Madrid, viernes, 22 de julio de 2011

Francisco Redondo.

2 comentarios:

David dijo...

Excelente y, sobre todo, fructífero estudio. Gracias Francisco, es un placer aprender poesía contigo.

Un abrazo.

Francisco Redondo dijo...

Muchas gracias, David. Conviene estudiar lo que hacían los clásicos. Y rimaban con muchos participios, gerundios, infinitivos, etc. ¿Cómo si no lograr tal caudal de rima?